การพัฒนาโครงงาน และการกำหนดปัญหา

กิจกรรมการพัฒนาโครงงาน เกิดจากปัญหาที่เราสนใจ แล้วนำมาดำเนินการออกแบบ วางแผน ลงมือปฏิบัติ ได้ผลลัพธ์และเผยแพร่ให้ผู้อื่นรับทราบ การที่นักเรียนได้ลงมือทำโครงงานด้วยตนเอง นักเรียนจะมีความรู้ความเข้าใจ และได้รับประสบการณ์ตรงจากการทำโครงงานมากกว่าการเรียนแบบปกติ เพราะเป็นกิจกรรมที่นักเรียนได้ลงมือทำด้วยตนเอง

สิ่งประดิษฐ์ หรือแอปพลิเคชั่นต่างๆ ที่เรามีใช้ในชีวิตประจำวัน ล้วนแล้วแต่มีจุดเริ่มต้นมาจากการทำโครงงาน เพื่อแก้ปัญหาในชีวิตประจำวัน แต่ก็ใช่ว่าโครงงานจะแก้ปัญหาได้ทุกอย่าง เนื่องจากข้อจำกัดด้านองค์ความรู้และเทคโนโลยีในปัจจุบัน แต่ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มีการพัฒนาอยู่ตลอด ก็เป็นโอกาสที่จะพัฒนาโครงงานต่างๆ เพื่อช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนได้ดีขึ้น

ตัวอย่างโครงงานด้านเทคโนโลยี ได้แก่ โครงงานการใช้ GPS ติดตามผู้สูงอายุ เพื่อแก้ปัญหาการหลงทาง โครงงานการพัฒนาแอปพลิเคชั่นฝึกพูดภาษาต่างๆ โครงงานการประดิษฐ์อุปกรณ์รดน้ำต้นไม้อัตโนมัติ เป็นต้น

ขั้นตอนการพัฒนาโครงงาน
1. การกำหนดปัญหา
2. การศึกษาและกำหนดขอบเขตของปัญหา
3. การวางแผนและออกแบบโครงงาน
4. การดำเนินงาน
5. การสรุปและเผยแพร่ผลงาน

การกำหนดปัญหา

ถ้านักเรียนสามารถกำหนดปัญหาได้ชัดเจน จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการพัฒนาโครงงาน

แนวทางในการกำหนดปัญหา มีดังนี้

  1. ที่มาของปัญหา

ได้แก่ ปัญหาในชีวิตประจำวัน ปัญหาจากการเรียนหรือการทำงาน ปัญหาในระดับชุมชนหรือประเทศ

นักเรียนลองพิจารณาว่า ตั้งแต่ตื่นนอนนักเรียนเจอปัญหาอะไรบ้าง ตื่นสาย ตื่นแล้วนอนต่อ เสียงนาฬิกาปลุกทำให้สะดุ้ง ไปชั่งน้ำหนักแล้วน้ำหนักเกิน จากนั้นพอไปโรงเรียน เจอปัญหาอะไรบ้าง เช่น ลืมทำการบ้าน หรือปัญหาในชุมชน เช่น ขยะล้นถังแล้วแต่เทศบาลไม่มาเก็บขยะ ปัญหาราคาสินค้าการเกษตรตกต่ำ ปัญหาผู้คนอพยพหนีโรคระบาดเข้ามาในชุมชน เป็นต้น

2. แหล่งจุดประกายความคิดในการพัฒนาโครงงาน

ได้แก่ กิจกรรมในชีวิตประจำวัน การเรียน งานอดิเรก และงานที่รับผิดชอบ วิทยุ โทรทัศนื รวมทั้งแหล่งข่าวสารทางอินเทอร์เน็ต หนังสือ วารสาร ภาพยนตร์ การ์ตูน เกม สื่อให้ความรู้และบันเทิง การเข้าค่ายอบรม การร่วมอภิปราย หรือสนทนาผ่านสื่อสังคมออนไลน์ การทัศนศึกษาแหล่งวัฒนธรรม ชุมชน หรือสถานที่ท่องเที่ยว การเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์ นิทรรศการ และการประกวดต่างๆ

3. องค์ประกอบเพื่อการตัดสินใจเลือกโครงงาน

ได้แก่ ความรู้และทักษะพื้นฐาน แหล่งความรู้เพื่อการศึกษาค้นคว้าและให้คำปรึกษา งบประมาณและทรัพยากร เวลาในการพัฒนา ไม่ผิดหลักศีลธรรม และไม่ส่งผลกระทบเชิงลบต่อตนเองและผู้อื่น

ตัวอย่างโครงงาน

นักเรียนสามารถศึกษาตัวอย่างโครงงานได้จากเว็บไซต์ http://oho.ipst.ac.th/projects